Kenyatur

I dag er det torsdag, og på laurdag reiser eg og Eline inn til Kampala for å feire bryllupet til ein i staben, Eric. Nok ein gong er planen å trenge oss på hjå våre gode vener Fredrik og Anders. Men når Eline reiser heim til Mbale på sondag blir eg verande att, for på måndag flyr eg til Nairobi for å møte familien min! Eg, mor, far, Andres og Randi skal farte rundt i Kenya i ca ei veke. Me skal blant anna på safari i Masai Mara, noko eg gledar meg stor til, då det ville vore for gale å ha budd i Afrika i 7 mnd utan å ha set så mykje som ein einaste liten fleibede abekatt! (jf Hanne) Når veka er omme flyr me så saman tilbake til Entebbe, og dei skal vera her i Uganda i 6 dagar før dei reiser heim att. Eg er utruleg glad for at dei kjem å besøker meg slik at dei kan sjå kva eg driv med med eigne auger!

Nattlege grubleri

I nått blei eg liggjande å tenkje. Eg var trøtt, mett og fornøgd, men tankeaktiviteten bråka for mykje til at eg fekk sova. Etter å ha tilbragt så mykje tid som eg har med folk som ikkje eig nåla i veggjen blir det til slutt umogeleg å ikkje stille seg spørsmålet, kvifor ikkje meg? Kvifor er eg den som kan liggje i den gode senga mi utan å måtte ta stilling til problem som, korleis skal eg få tak i det neste måltidet mitt, medisinar til mor mi, eller pengar til å betale skulepengar for meg og dei 7 syskna mine? Kva er det som avgjer at eg kan liggje trygt inne på rommet mitt og heller tenkje på ting som; skal eg sjå på Friends eller Smallville? Vil eg bli jornalist eller jurist, eller kanskje lege? Og skal eg gidde å reise meg frå senga for å hente meg ei brødskive på kjøkenet?

Som kristen vert då ikkje spørsmålet kven som har bestemt at me er fødd inn i dei omgjevnadane og den situasjonen me er, men kvifor? Eg les ei bok som heiter Målrettet liv. Forfattaren der skriv at Gud har skapt oss slik me er, der me er, med ein hensikt. Og det er klart at alle kan gjera Gud sitt verk der dei er, men samstundes gjer denne tankegangen til at Gud på ein eller annan måte hadde ein grunn til å plassere meg inn i eit trygt, rikt land i ein god familie istadenfor inn i ein lutfattig familie i eit krigsherja land med hungesnaud. For meg høyres detta veldig urettferdig ut, og det står uendeleg mange stadar i Bibelen at Gud er ein rettferdig Gud. I 5. Mosebok 32,4 står det; ”Han er Berget, fullkome er hans verk, rettferdige er alle hans vegar. Ein trufast Gud, utan svik, rettferdig og rettvis er han."

Ein slik tankegang kan lett føre til at ein føler at ein har ”fortent” det livet ein har, og at difor dei som ikkje er like heldige er ”meint” til å vera fattige. Dette må då vera feil?! Men eg ser den at Gud har ei meining med alle sine liv, og kanskje nokon er betre eigna til å skape ting av ”ingenting”, og på den måten lyfte både seg sjølv, familien og lokalsamfunnet opp enn andre? Medan Gud vil at me som er fødd inn i rikdom skal nytte oss av dette privilegiet til å hjelpe andre? Men ut frå denne teorien vil det seie at alle som er fødd inn i vesten burde vore uselviske, oppofrande menneske som heller brukar dei midla ein har til rådighet til å hjelpe andre framfor å berike seg sjølv. Og face it, slik er dei færraste av oss. Er då dette eit resultat av verdsleg påverknad og syndefallet, eller er det kanskje heilt tilfeldig kven som er fødd inn i fattigdom og ikkje? Ein ting er i alle fall sikkert, og det er at viss kvar enkelt hadde levd etter Gud sin hensikt med livet deira hadde ikkje verda sett slik ut som ho gjer i dag, og denne problemstillinga ville ikkje vore aktuell. Så kanskje Gud er rettferdig når alt kjem til alt, berre at me, som dei egoistiske menneska me er, har klara å klusse til systemet?

Denne teksten er meint meir som eit spørsmål enn eit svar, men det er då eit interessant spørsmål viss ein tenkjer over det? Viss det finns nokon vise menneske der ute med innspel ser eg gjerne at de legg at ein kommentar, for eg klarar verkeleg ikkje å bli klok på denne urettferdige verda vår!

Womens self help group

I dag var eg med paa ei "self help womens group" ute i ein landsby. Det var veldig spennande. Eg faar stadig bakoversveis av omfanget av arbeidet CRO gjer. Gruppa skal vera eit forum der kvinnene kan moetast for aa diskutere foretningane sine, spara pengar og ordne med smaa laan seg i mellom. I det dei startar opp betalar alle litt "innmeldingspengar", og etter det betalar alle ein veldig liten sum kvar gong dei samlar seg for aa slik hjelpe kvarandre til aa spara. Saa gaar det paa rundgang kven som faar laane pengane dei har klara aa samle saman. Denne personen faar daa raad til aa gaa til innkjoep av materiale til ting dei vil laga og selgje eller liknande foretningsidear. Dei beheld litt av profitten sjoelv, og litt av han gaar i fellespotten. Slik aukar pengane jamnt og trutt og kvinnene skaffa seg ei inntekt utan anna hjelp utanifraa enn ideen, litt opplaering i blant anna det aa skrive moetereferat, halde reknskap og vekentleg oppfyljing. Genialt!

Det er ikkje snakk om direkte micro finance sidan kvinnene ikkje laaner pengar av andre enn seg sjoelve, men det same prinsippet om hjelp til sjoelvhjelp ligg bak. I dag var det eit oppstartsmoete for ei ny gruppe i Nkoma for aa laere dei litt om korleis ein skal starte opp ei ny foretning og korleis desse gruppene fungerar. I og med at det meste av praten gjekk paa lugisu fekk eg god tid til aa ta bilete.

Ha ei god helg alle saman!








Ikkje alle tykte det var like interessant...

Om håpløyse og framtidsutsikter

Eg verkar etter å sjå at ting blir betre. Etter å høyre at fleire og fleire får skulegang, at HIV/AIDS er på tilbakegang, at det er ein nedgang i kjønnslemlesting og at stadig fleire kjem seg opp av den ekstreme fattigdommen. Etter å høyre alt arbeidet som vert gjort gjev resultat. Men dette er ikkje naudsynt sanninga. Eg seier ikkje at det ikkje hjelper å hjelpe, for det gjer det. Situasjonen ville vore atskillig svartare hadde all den innsatsen som er lagt ned vore ugjort, men skal me sjå ei verkeleg forandring skal det både støre vilje til offer og meir innsats til. For du kan føle deg så bra du berre vil etter å ha lagt på ein hundrelapp på Frelsesarmeen si bøsse, men kva hjelper vel det så lenge du rett etterpå kjøper ei bukse til 1500 kroner som thailandske barnearbeidarar har sydd til ei lønn tilsvarande ein tusendel av prisen? Poenget mitt er ikkje at me skal slutte å gje, eller at ein må bli kvitt alle uvanar ein har før ein er ”verdig” til å hjelpe andre, men at så lenge me gjer meir i retning av å gjera verda ein verre plass å vera enn motsett vil me aldri sjå den positive utviklinga så mange av oss lengtar etter.

Dette gjeld meg minst like mykje som alle andre. For kven har vel betre grunn til å verte mindre materialistisk, egoistisk og overflatisk enn meg som har sett urettferda og elendet med eigne auger? Eg er redd for at eg ikkje kan innfri desse forventingane, redd for at eg dett tilbakars i gamle vanar når eg kjem attende til landet som eg trass i alt har budd i 19/20 delar av livet mitt i.

Somme gonger skjønar eg nesten ikkje at me gidd å prøve ein gong. Det verkar så håplaust. Ta til dømes borna på CRO. Det vert lagt utruleg mykje innsats ned i å få dei heilskinna gjennom skulesystemet. Fyrst er det ei stor utfordring å få tak i donorar og dei pengane som trengst, ein må ha dyktig fagpersonell som sjølvsagt òg må ha til mat på bordet, ein treng skulepengar og uniform, ein plass å bu, mat i magen og fagpersonar til å hjelpe dei til å bearbeide alt dei har vore gjennom. Når då CRO klarar å få til å tilby born ei slik gåvepakke av ein moglegheit skulle ein tru at saken var i boks. Men den gong ei. Born skulkar, rømer ut att på gata gong på gong, droppar heilt ut av skulen, skulkar eksamenar og sluttar å møte opp på CRO. Det er livet på gata dei kan, kjenner og ”likar”. Det er her dei har vennene sine, får tak i dop, tener pengar og unnslepp ein vanskeleg kvardag i heimen. Klarar eit barn trass i alt detta å komma seg gjennom grunnskulen skal ein ha utruleg gode karakterar for å få stipend frå staten til å studere vidare på universitetet. Det er mange om beinet og det er vanskeleg å lesa 15 timar om dagen på tom mage og med berre ei parafinlampe som får det til å svi i augene til leseljos. Og det er dette som skal til, for skal ein gjera det godt nok til å komma seg opp og fram må ein arbeide hardt, så hardt som ingen i Noreg arbeider, uansett kor gode karakterar du har.

Så står du der endeleg med vitnemålet frå universitetet i handa. Dette er dagen du og dei som har stade ved di side har venta på og arbeidd mot i mange år. Endeleg har du komma til målet du har ofra så mykje og jobba så hard for. Problemet er berre at arbeidsløysa er så uendeleg stor.

Du risikerar rett og slett å til slutt måtte ta ein jobb du like godt kunne fått utan dine ørten år med utdanning berre for å ha råd til mat og klede.

Når ein ser kor mykje som skal til av eigeninnsats frå barnet si side, støtte frå andre, tid, krefter og resursar for å komma så langt, og alt går etter planen, er det då rart at ein vert litt motlaus viss historia likevel ikkje får ein lukkeleg slutt?

Likevel har eg ikkje eit like svart bilete på tilværet som det kanskje verkar som. For heldigvis ser eg korleis liv kan verte forandra berre med at nokon trur på dei og gjev dei ei handsrekning. Det er vanskeleg å sjå for seg at vennene mine som er lækjarar, sosialarbeidarar og tannlækjarar ein gong var som dei fillutte, lortute små rakkarane på CRO.
Det er ganske fantasisk å gå på heimebesøk til ein 14 åring som oppfører seg meir modent enn ein kvar norsk fjortis eg har møtt og høyre på den uflidde mora snakke om kor bortkasta utdanning er, medan veslesystra på 1 krabbar naken og snørrete rundt i jord og gjørme utanfor jordhytta og faren sit under eit tre og drikk heimebrent saman med kompisane. Korleis ein i slike omgjevnadar kan utvikle seg til å bli eit så intelligent, reflektera og danna menneske, er for meg nesten heilt uforståeleg.

Det er lett å henge seg opp i prosentar og statistikkar, men av og til må ein berre innskrenke synsvidda og sjå kva forskjell ein kan gjera for enkeltmenneske. For sjølv om ein person ikkje gjev all verdas utslag på statistikkane, kan det ha alt og seie for det eine menneske som får ein sjanse til eit betre liv.

Utdanning er ikkje ei sjølvfylgje for alle

Eit mislukka blogginnlegg...

Her skulle det eigentleg vore eit 1,5 A4 sider langt innlegg eg hadde skrive heilt ferdig paa dataen min, men den fann det for godt aa klikke. Dokumentet er visst nok "skada". Alltid like moro med datatrobbel! Arg. Jaja. Da faer det halde at de veit at eg i alle fall hadde lagt masse arbeid ned i aa prove aa oppdatere bloggen og heller sjaa paa eit par bilete istadenfor. Eg kjem sterkare tilbake!

Nydelege Iryn utanfor huset sitt paa eit heimebesoek